Wat zal er veranderen in 2024

Bron: Het Nieuwsblad dd.27 december 2023 – 08:04

GELD

Sociaal tarief elektriciteit en gas

Vanaf 1 januari stijgt het sociaal tarief voor elektriciteit en aardgas met respectievelijk 9,3 en 9,6 procent, zo blijkt uit berekeningen van federale energieregulator CREG. Het enkelvoudig tarief voor elektriciteit stijgt van 21,568 cent per kilowattuur (inclusief btw) naar 23,441 cent. Het sociaal tarief voor aardgas zal dan 5,371 cent per kilowattuur bedragen, inclusief btw. Nu is dat nog 4,902 cent.

Gedaan met papieren ecocheques

Papieren ecocheques moeten ten laatste op 31 december van dit jaar opgebruikt zijn. Dan verstrijkt de geldigheid van de laatste papieren ecocheques. Werkgevers verstrekken al twee jaar enkel digitale ecocheques, maar de papieren cheques konden dus nog tot eind 2023 gebruikt worden.

Geen fiscale regularisatie meer

Vanaf 2024 is er geen fiscale regularisatie meer mogelijk. Fiscale zondaars kunnen hun zwart geld niet meer regulariseren met de zogenaamde eenmalige bevrijdende aangifte.

Wie nog een volledige aangifte van bijvoorbeeld zwart geld op een buitenlandse rekening voor 31 december indient bij de fiscus, betaalt een boete en krijgt fiscale en strafrechtelijke immuniteit in ruil. Voor fiscaal niet-verjaarde inkomsten bedraagt het boete­tarief tot dan 25 procent bovenop de normale heffing. Voor fiscaal verjaard kapitaal is dat een forfaitaire heffing van 40 procent.

Sigaretten duurder

Sigaretten worden vanaf 1 januari 2 euro per pakje duurder. De prijsverhoging is een van de maatregelen die de federale regering goedkeurde in de strijd tegen roken. Ook de prijs van e-sigaretten gaat omhoog: er wordt een accijns ingevoerd van 0,15 euro per milliliter.

Deur-aan-deurverkoop energiecontracten

De deur-aan-deurverkoop van energiecontracten wordt aan banden gelegd. “De verkopen worden vaak, terecht, gezien als oneerlijke klantenwerving”, zegt minister van Economie Pierre-Yves Dermagne (PS), die het voorstel mee indiende.

Concreet zorgt de nieuwe wetgeving ervoor dat bij deur-aan-deurverkoop alleen nog een vrijblijvend aanbod voor een energiecontract aangeboden kan worden. Daarnaast komt er een verplichte bedenktijd van minstens drie dagen voor het contract gesloten kan worden. En tijdens die bedenktijd kan het aanbod bovendien niet worden gewijzigd.

Pensioensparen voor meer dan 1.000 euro is volgend jaar fiscaal voordelig.

Na vier jaar lang bevroren te zijn geweest, worden de grensbedragen voor de fiscale vrijstelling op spaarboekjes en pensioensparen volgend jaar weer geïndexeerd. En dat levert enkele voordelen op.

WONEN

Selectieve ophaling organisch afval

In de meeste Vlaamse gemeenten en Brussel wordt de selectieve inzameling van organisch afval verplicht. Organisch afval mag vanaf dan niet langer in de restafvalzak. Omdat enkele Vlaamse gemeenten niet tijdig klaar geraakt zijn, geldt de verplichting daar voorlopig niet. In de Brusselse gemeenten moeten etensresten sinds 15 mei in een aparte oranje zak, en ook meerdere Vlaamse gemeenten maakten al eerder de overstap.

Organisch afval moet niet per se bij het gft. Ook het stimuleren van thuis composteren kan een manier zijn om voedselafval te valoriseren en voedsel uit de restafvalzak te mijden, stelt de Vlaamse afvalstoffenmaatschappij OVAM.

Feitelijk samenwonenden in Brussel

Feitelijk samenwonenden in het Brussels Gewest worden vanaf 1 januari onder bepaalde voorwaarden gelijkgesteld met echtgenoten en wettelijk samenwonenden.

Door de nieuwe regeling op initiatief van Brussels minister van Financiën Sven Gatz (Open VLD), worden mensen niet langer benadeeld die samenleven zonder officiële erkenning van hun verbondenheid. Zij moeten dan wel hebben samengeleefd in een gemeenschappelijk huishouden – in beginsel één jaar om van de laagste tarieven te kunnen genieten, en drie jaar om te kunnen genieten van de vrijstelling op de gezinswoning.

5.000 nieuwe plaatsen in kinderopvang

Met de 270 miljoen euro die de Vlaamse regering in de Septemberverklaring vrijmaakte voor de sector van de kinderopvang, moeten er in 2024 onder meer 5.000 nieuwe plaatsen bijkomen. De jaarlijkse indexering betekent daarnaast wel duurdere kinderopvang.

Op 1 januari start ook de overgangsperiode om het aantal kinderen per begeleider naar beneden te brengen. Opvanginitiatieven krijgen daarvoor drie jaar de tijd. Ten laatste eind 2026 moeten de initiatieven één begeleider hebben per vijf kinderen in groepen met enkel baby’s tot 12 maanden, één begeleider per acht kinderen in groepen met enkel kinderen vanaf 12 maanden en één begeleider per zeven kinderen in gemengde groepen. Voor onthaalouders wordt de ratio verlaagd naar zeven kinderen per begeleider.

Installatie zonnepanelen

Twaalf “fast teams” moeten vanaf 1 januari burgers, bedrijven, scholen en andere organisaties bijstaan bij het installeren van zonnepanelen die ze niet zelf nodig hebben, maar waarvan de opgewekte energie kan worden herverdeeld.

Vlaams minister van Bestuurszaken Gwendolyn Rutten (Open VLD) wees er bij de aankondiging in november op dat particulieren en bedrijven vandaag weinig stimulansen voelen om meer zonnepanelen te leggen dan ze zelf nodig hebben.

Sociale huurprijzen

De Vlaamse regering past de huurprijzen voor sociale woningen aan. Wie oorspronkelijk huurde via een sociaal verhuurkantoor, betaalt vanaf 1 januari 2024 minder. Wie via een sociale huisvestingsmaatschappij huurt, betaalt wat meer. Volgens minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA) komen de huurprijzen zo meer in lijn met de kwaliteit van de woning en het inkomen.

Concreet zullen 150.000 huurders vanaf 1 januari 2024 gemiddeld 6 euro per maand meer betalen. De overige 13.000 betalen daardoor gemiddeld 50 euro per maand minder. De aanpassing geldt voor alle bestaande en nieuwe huurcontracten. De gemiddelde sociale huurder in Vlaanderen betaalt elke maand 341 euro, de mediaan ligt op 284 euro.

De regels waren al fors verstrengd, maar nu draait minister Diependaele (N-VA) opnieuw de duimschroeven aan voor sociale huurders.

Voorrang voor werkenden en geen levenslange huurcontracten meer voor een sociale woning. Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA) pakt opnieuw de voorwaarden voor sociale woningen aan. Maar die zijn al fors verstrengd.

Voorkeurrecht bij verkoop woning

Huurders van een huis of appartement in het Brussels Gewest hebben vanaf 1 januari bij de verkoop van die woning voorkeurrecht. Het voorkeurrecht is enkel van toepassing voor ongemeubelde woningen waarvoor een langlopende huurovereenkomst voor hoofdverblijfplaats werd gesloten. De huurder moet er ook gedomicilieerd zijn.

EPC in appartementsgebouwen

Elk appartementsgebouw in Vlaanderen moet vanaf 1 januari 2024 over een energieprestatiecertificaat (EPC) voor de gemeenschappelijke delen, zoals de traphal of het dak, beschikken. Voorheen gold de verplichting enkel voor grotere gebouwen, maar vanaf volgend jaar moeten ook appartementen met minder dan vier wooneenheden het certificaat hebben.

WERK

Maaltijdcheques ambtenaren

Goed 65.000 federale ambtenaren krijgen vanaf 1 januari maaltijdcheques. De nominale waarde van de cheque werd vastgelegd op 6 euro, meldt de federale overheidsdienst Beleid en Ondersteuning. “Een overheid kan maar sterk in haar schoenen staan door de mensen die er werken”, zei bevoegd minister Petra De Sutter (Groen). “De federale overheid moet een aantrekkelijke werkgever zijn die talent kan aantrekken. Jobkansen, doorgroeimogelijkheden en een modern verloningspakket trekken nieuw bloed aan.”

Special forces

De Special Forces Group, de elite-eenheid van het Belgische leger, begint in 2024 met de directe rekrutering van burgers. De nieuwe ‘Fast Track’-procedure breekt zo met een traditie waarbij militairen eerst een opleiding tot paracommando moesten volgen om toe te treden tot de eenheid.

De nieuwe selectie- en rekruteringsfase houdt onder meer een toelatingstest in, een militaire initiatieperiode van tien weken, een professionele training van zestien weken, een brevet van commando en parachutist, een basiscursus van acht weken, een kwalificatieselectie van een week en tot slot een finale kwalificatiecursus van vijf maanden. Wie slaagt voor de zware testen, mag zich in 2026 aansluiten bij de elite-eenheid.

Minimumbelasting voor multinationals

Multinationals moeten voortaan een minimumbelasting betalen in ons land. De Kamer zette in december het licht op groen voor het wetsontwerp van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V). De administratie raamt de opbrengst in 2024 op 634 miljoen euro.

De minimumbelasting zorgt ervoor dat elke grote onderneming met een omzet van minstens 750 miljoen euro vanaf 2024 minstens 15 procent vennootschapsbelasting betaalt. Daarmee is België een van de eerste landen die de wereldwijde minimumbelasting in zijn nationale wet verankert.

Tijdelijke werkloosheid

De federale regering verlaagt de uitkering aan tijdelijke werklozen van 65 naar 60 procent. Op die manier zou er zowat 34 miljoen euro bespaard kunnen worden. In ruil moeten werkgevers hun werknemers wel een toeslag van 5 euro per dag betalen.

MOBILITEIT

Hogere fietsvergoeding

Elke werknemer heeft recht op een fietsvergoeding, die in 2024 van 0,27 euro stijgt naar 0,35 euro per afgelegde kilometer in 2024.

Voor het eerst komt er wel een fiscaal plafond op die fietsvergoeding. Dat plafond is door de regering vastgelegd op 2.500 euro. Tot dat bedrag is de fietsvergoeding vrijgesteld van sociale en fiscale bijdragen. Dat plafond komt overeen met een maximale afstand van 7.142 kilometer per jaar of een woon-werkafstand van 17 kilometer voor een enkele rit die 210 dagen per jaar wordt afgelegd.

Milieubijdrage nieuwe auto

Bij de aankoop van een nieuwe auto of bestelwagen betalen consumenten vanaf 1 januari een milieubijdrage van 10 euro. Met die bijdrage wordt de toekomstige recyclage van het voertuig bekostigd. Dat meldt Febelauto, het beheersorganisme voor zowel afgedankte voertuigen als batterijen uit hybride en elektrische voertuigen.

Wie elektrische wagen koopt, kan premie van 5.000 euro krijgen.

De Vlaamse regering gaat extra inzetten op elektrisch rijden. Wie een stekkerauto koopt, komt voortaan in aanmerking voor een premie van 5.000 euro. Al zijn daar wel voorwaarden aan verbonden.

Blue-bike duurder

De meeste ritjes met een Blue-bike worden vanaf 1 januari één euro duurder. De tegemoetkoming van de Vlaamse overheid valt immers weg. Concreet stijgt de prijs van 1,5 naar 2,5 euro voor de eerste 24 uur.

Blue-bike is een fietsdeeldienst waarmee op meer dan 120 locaties in België – maar vooral in Vlaanderen – de bekende blauwe fietsen kunnen worden geleend, overwegend in de buurt van stations.

Kilometerheffing voor vrachtwagens

Het deel van het Vlaamse wegennet waarop de kilometerheffing voor vrachtwagens geldt, wordt op 1 januari met 686 kilometer uitgebreid. Daarmee zal het effectief betolde wegennet in Vlaanderen net geen 2.500 kilometer lang zijn, of een toename met bijna 40 procent. In Vlaanderen en Brussel blijft het tarief hetzelfde, in Wallonië is er een indexering.

Car-Pass

De Car-Pass, het document dat extra informatie bevat over occasiewagens, evolueert op 1 januari tot een digitaal onderhoudscertificaat. Het zal meer informatie bevatten, waaronder een beschrijving van uitgevoerde werkzaamheden.

GEZONDHEID

Strengere Nutri-Score

Vanaf 1 januari wordt er ook een nieuwe, strengere berekeningsmethode gehanteerd voor de Nutri-Score, het systeem waarbij de consument via een etiket informatie krijgt over de gezondheidsvoordelen of -nadelen van bepaalde producten. Zo werd er (na kritiek) besloten om de drempel tussen de categorieën A en B wat aan te scherpen zodat er minder producten in de meest gunstige categorie terechtkomen. Daarnaast worden noten en zaden verplaatst van de categorie ‘groenten en fruit’ naar ‘vetten en oliën’ en wordt er voortaan onderscheid gemaakt tussen rood vlees en gevogelte. Onder meer vette vis en olijfolie krijgen dan weer een betere score, terwijl frisdranken met zoetstoffen in de toekomst minder goed gewaardeerd zullen worden.

Nieuwe producten moeten zich meteen aan de nieuwe rekenmethode houden, fabrikanten van bestaande producten krijgen twee jaar tijd om de etiketten aan te passen.

Drie keer naar dokter

Zieke werknemers en zelfstandigen worden vanaf 1 januari strakker opgevolgd door de ziekenfondsen. In het eerste jaar na hun uitval zullen ze zich drie keer fysiek moeten melden bij de dokter van de mutualiteit. De ziekenfondsen zijn aan boord voor de nieuwe aanpak, zei minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) al.

Wie ziek wordt zal na vier, zeven en elf maanden verplicht een fysieke ­afspraak met het ziekenfonds ­hebben. Ook na twaalf maanden – wanneer je officieel als ‘lang­durig ziek’ wordt bestempeld – blijven afspraken ­verplicht.

European Disability Card

Wie erkend is als persoon met een handicap, ook als die handicap niet zichtbaar is, kan dat statuut aantonen met de European Disability Card. Vanaf 2024 wordt de kaart automatisch toegekend, en is zelf aanvragen niet langer nodig. De kaart geeft recht op bepaalde voordelen in de vrije tijd of voor sport of cultuur, in België, maar ook in sommige andere Europese landen.

Medicijnen voor kinderen met kanker

Een vijftigtal geneesmiddelen voor kinderen met kanker die tot nu toe niet werden terugbetaald, zullen vanaf 1 januari wel worden terugbetaald. De geneesmiddelen in kwestie worden ‘off label’ gehouden door farmaceutische bedrijven, waardoor ze niet terugbetaald worden en dat belemmert de optimale behandeling van kinderen met kanker.

Vervoer tussen ziekenhuizen

Vanaf 1 januari krijgen ziekenhuispatiënten die naar een ander ziekenhuis moeten worden vervoerd voor een ingreep of behandeling daar niet langer een factuur voor.

Patiënten die opgenomen zijn in het ziekenhuis moeten geregeld worden overgebracht naar een meer gespecialiseerd ziekenhuis voor een ingreep of een behandeling. De factuur van dat vervoer is onvoorspelbaar en viel soms hoog uit, bedragen tot 1.600 euro waren geen uitzondering.

Terugbetaling cochleair implantaat

De terugbetaling van cochleaire implantaten voor wie doof is of sterk gehoorverlies heeft, breidt vanaf 1 januari fors uit. De uitbreiding zorgt ervoor dat er voor ieder kind of elke jongere met zwaar gehoorverlies of zelfs doofheid, een terugbetaalde oplossing is. Concreet zullen kinderen en jongeren die doof zijn aan slechts een kant, ook op een cochleair implantaat kunnen rekenen wanneer een hoorapparaat niet meer voldoende is.

Een cochleair implantaat, een elektronisch hulpmiddel voor dove personen of personen met ernstig tot zeer ernstig gehoorverlies, kostal gauw 15.000 euro. Daar is de vijfjaarlijkse vervanging van de processor en de levenslange nazorg nog niet bijgerekend.

ONDERWIJS

Verplichte stages

Studenten klinische psychologie en orthopedagogie die vanaf januari 2024 afstuderen, moeten verplicht een extra praktijkstage doen om therapie te kunnen geven.